Η ονομασία και διεθνώς που χαρακτηρίζει επιμέρους τα σύνθετα αγωνίσματα είναι η ελληνική με τον αριθμό των αγωνισμάτων και τον “άθλο”.
Το αρχαίο Ολυμπιακό πένταθλο είχε σπριντ, ακόντιο, δίσκο, μήκος και πάλη.
Στους μεσοολυμπιακούς αγώνες του 1906 και τα επόμενα χρόνια στο πανελλήνιο πρωτάθλημα έγινε αναβίωσή του με τo Aθλητικό Πένταθλο, με μήκος άνευ φοράς, ελληνική δισκοβολία, ακοντισμό, δρόμο σταδίου 192μ και ελληνορωμαϊκή πάλη. Οι αγωνιζόμενοι βαθμολογούνταν ανάλογα με τη θέση που τερμάτιζαν σε κάθε αγώνισμα (1 βαθμό ο 1ος, 2 ο 2ος κ.ο.κ.) και νικητής αναδεικνυόταν όποιος είχε τους λιγότερους βαθμούς συνολικά στα πέντε αθλήματα.
Πένταθλο, με τα αγωνίσματα μήκους, 200μ., ακοντισμού, δισκοβολίας, 1500μ. είχε γίνει στους Ολυμπιακούς 1912-1920-1924. Στην πορεία έπαψε να διεξάγεται, διατηρήθηκε κυρίως στις ΗΠΑ για αρκετά χρόνια ωστόσο.
Το Δέκαθλο είχε ξεκινήσει σε μορφές all-around από το πρωτάθλημα ΗΠΑ 1884 κι έγινε και στους Ολυμπιακούς του 1904 στο Σαιντ Λούις, ενώ με κανονική μορφή διεξήχθη στους Ολυμπιακούς του 1912 στη Στοκχόλμη.
Εκεί, όπου είχε γίνει τόσο 5αθλο όσο και 10αθλο, με νικητή τον Jim Thorpe, ο βασιλιάς της Σουηδίας Γουσταύος ο 5ος του είπε “κύριε, είστε ο μεγαλύτερος αθλητής του κόσμου” – κάτι που δημοσιοποιήθηκε σχεδόν 40 χρόνια μετά.
Έκτοτε και γενικότερα οι νικητές του 10αθλου είθισται να αναγνωρίζονται ως οι καλύτεροι αθλητές του κόσμου.
Χαρακτηριστική ήταν και η ατάκα του Daley Thompson για τον Carl Lewis που τον αποκαλούσε 2ο καλύτερο αθλητή. Στο Ευρωπαϊκό του 2018 φόρεσαν στους νικητές Abele & Thiam μετά τη λήξη των αγωνισμάτων και ομοίωμα στέμματος.
Έχει καθιερωθεί, όλοι οι αθλητές των συνθέτων -και μετέπειτα και οι αθλήτριες – να κάνουν από κοινού γύρο θριάμβου και να αποθεώνονται και είναι από τις πλέον χαρακτηριστικές στιγμές των εκάστοτε αγώνων και του στίβου.
Οι πίνακες βαθμολόγησης στο 10αθλο (και στα σύνθετα γενικότερα) δεν έχουν σχέση με τα scoring tables.
Καθιερώθηκαν το 1912 κι ενώ το 10αθλο γινόταν σε τρεις ημέρες, άλλαξαν το 1936 και μετά το 1950 με αναθεωρήσεις το 1952 και ξανά το 1964.
Οι τελευταίες αλλαγές έγιναν το 1984 και με εφαρμογή από το 1985. Προηγήθηκαν ειδικά συμβούλια στην Πράγα το 1983 και ακολούθως στο Ελσίνκι όπου παρουσιάστηκαν 3 προτάσεις, με αυτή υπό την εποπτεία του Τσέχου Victor Trkal να εγκρίνεται και επίσημα στο συνέδριο της IAAF στο Los Angeles το 1984. Για το 1985 βέβαια υπήρχε στους άνδρες ακόμα ο παλιός τύπος ακοντίου, καθώς άλλαξε από το 1986. Στους κορυφαίους Δεκαθλητές, ο Thompson από 8797β. πήγε στους 8847β. κι έγινε ο κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ καθώς ο Hingsen που ήταν πριν 1β. παραπάνω, από τους 8798β πήγε στους 8832β.
Για τις γυναίκες αρχικά γινόταν 5αθλο. Αρχικά, στα τέλη της δεκαετίας του 1920, είχε σφαίρα, μήκος την α’ ημέρα και 100μ., ύψος, ακόντιο τη β’ ημέρα. Από το 1949 ήταν με σφαίρα, ύψος, 200μ. την α’ ημέρα και 80μ. εμπ. και μήκος τη β’. Το 1961 η σειρά άλλαξε σε εμπόδια, σφαίρα, ύψος και μήκος, 200μ. Το 1971 όπως και στο ίδιο το αγώνισμα, τα 80μ. εμπόδια έγιναν 100μ. εμπόδια. Από το 1977 και τα 5 αγωνίσματα γίνονταν ίδια ημέρα.
Το 1982 το 7αθλο (με ακόντιο και 800μ. στο πρόγραμμα) αντικατέστησε το 5αθλο.
Τα αγωνίσματα:
Ανοικτός στίβος
10αθλο Α
α’ – 100μ., μήκος, σφαίρα, ύψος, 400μ.
β’ – 110μ. εμπ., δίσκος, επί κοντώ, ακόντιο, 1500μ.
7αθλο Γ
α’ – 100μ. εμπ., ύψος, σφαίρα, 200μ.
β’ – μήκος, ακόντιο, 800μ
Κλειστός στίβος
7αθλο Α
α’ – 60μ., μήκος, σφαίρα, ύψος
β’ – 60μ. εμπ., επί κοντώ, 1000μ.
5αθλο Γ
i – 60μ. εμπ., ύψος, σφαίρα, μήκος, 800μ.
Ενδιαφέροντα άρθρα:
– Το απόλυτο ρεκόρ στα σύνθετα