Το βάδην είναι μια διαδοχή βημάτων που γίνονται με τρόπο που, όπως ορίζουν οι κανονισμοί, ο βαδιστής να έρχεται σε επαφή με το έδαφος, έτσι ώστε να μην εμφανίζεται καμία ορατή (στο ανθρώπινο μάτι) απώλεια επαφής. Το κινούμενο προς τα εμπρός πόδι πρέπει να είναι τεντωμένο (δηλ. να μη λυγίζει στο γόνατο) από τη στιγμή της πρώτης επαφής με το έδαφος μέχρι την κάθετη όρθια θέση.
Όταν δεν συμβαίνει αυτό, ο βαδιστής δέχεται κόκκινη κάρτα και στις 3 κόκκινες από 3 διαφορετικούς κριτές αποκλείεται, ή όπου προβλέπεται παραμένει για κάποιο χρονικό διάστημα σε διάδρομο στάθμευσης (Pit Lane) και αποκλείεται αν λάβει κι από 4ο κριτή κόκκινη κάρτα.
Στους αγώνες εντός στίβου κυρίως εφαρμόζεται συνήθως ο κανονισμός παραμονής σε pit-lane (1′ ανά 10χλμ) στην πρώτη ευκαιρία την περίπτωση 3 κόκκινων σε κάποιον αθλητή-τρια ενώ σε περίπτωση νέας κόκκινης από άλλον κριτή ως τότε ή μετά, θα αποκλείεται.
Πως ξεκίνησε
Το αθλημα αναδυθηκε απο τη βρετανικη παραδοση του ανταγωνιστικου περπατηματος σε μεγαλες αποστασεις που ειναι γνωστο ως pedestrianism (πεζοπορια), το οποιο στα μεσα του 19ου αιωνα ξεκινησε να αναπτυσει τους κανονισμους που αποτελουν μεχρι και σημερα τη βαση του συγχρονου αγωνισματος.
Κατα τα τελη του 18ου και τον 19ο αιωνα, η πεζοπορια, οπως το τρεξιμο και η ιππασια, ηταν δημοφιλη προς τους θεατες αθληματα στα βρετανικα νησια. Η πεζοπορια εγινε τακτικο γεγονος σε πανηγυρια -σχεδον οπως και οι ιπποδρομιες– βελτιωμενο απο στοιχηματα σε αγωνες δρομου, περιφερομενους καθως και στοιχηματα μεταξυ υπηρετων. Πηγες απο τα τελη του 17ου και τις αρχες του 18ου αιωνα στην Αγγλια κανουν λογο για αριστοκρατες που εφερναν αντιμετωπους τους υπηρετες που κουβαλουσαν τις αμαξες τους, με τον περιορισμο να περπατουν με την ταχυτητα που ειχε και η αμαξα και να ανταγωνιζονται ο ενας τον αλλον.
Με το τελος του 18ου αιωνα, και ειδικοτερα με την αναπτυξη της δημοφιλιας του Τύπου, κατορθωματα οπως η καλυψη μεγαλων αποστασεων με τα ποδια (οπως οι συγχρονοι υπερμαραθωνιοι) τραβηξαν την προσοχη και ονομαστηκαν «πεζοπορισμος».
Ως αγώνισμα στίβου
Το βαδην ανακηρυχθηκε ως κλασικο αγωνισμα του στιβου κατα την πρωτη συναντηση της Αγγλικης ερασιτεχνικης ενωσης στιβου το 1880. Οι πρωτες τεχνικες διαταξεις προηλθαν σε μια προσπαθεια να υπαχθουν κανονες στο δημοφιλες αγωνισμα ανταγωνιστικου περπατηματος του 19ου αιωνα, που ηταν γνωστο ως πεζοπορια. Η πεζοπορία ειχε εξελιχθει, οπως οι αγωνες δρομου και οι ιπποδρομιες, σε δημοφιλες Βρετανικο και Αμερικανο αθλημα ελευθερου χρονου για την εργατικη ταξη, καθως επισης και σε ευκαιρια για στοιχηματισμο.
Οι βαδιστες οργανωσαν το πρωτο τους ερασιτεχνικο Αγγλικο πρωταθλημα το 1866, το οποιο κερδισε ο John Chambers και κριθηκε με βαση τον κανονα «ορθης χρησης πτερνας – δαχτυλων» (heel to toe). Αυτος ο κατα τα αλλα ασαφής κανονας υπηρξε η βαση για τους κανονες που πιστωποιηθηκαν κατα την πρωτη συναντηση πρωταθληματος της Αγγλικης ερασιτεχνικης ενωσης στιβου το 1880.
Ο Χαρίλαος Βασιλάκος, νικητής του 1ου Μαραθωνίου που έγινε κατά το Αʼ (ανεπίσημο) πανελλήνιο πρωτάθλημα και ήταν αγώνας πρόκρισης για τους Ολυμπιακούς Αγώνες όπου πήρε τη 2η θέση, εισήγαγε τον Μαίο του 1900 το βάδην στην Ελλάδα και ήταν και ο νικητής στον πρώτο αγώνα Βάδην. Το 1901 κέρδισε αγώνα 1000μ. για το Πανελλήνιο πρωτάθλημα όπου μετά το 1906 αγωνίσματα βάδην επανήλθαν το 1951.
Το βαδην πρωτοεμφανιστηκε στους συγχρονους Ολυμπιακους αγωνες του 1904 ως αγωνισμα μισου μιλιου (800 μετρα) στα πλαισια του “all rounder” (προαγγελο του σημερινου δεκαθλου). Το 1908, αυτονομα αγωνισματα 1500 και 3000 μετρων προστεθηκαν και – με εξαιρεση το 1924 – τουλαχιστον ενα αγωνισμα βαδην (ανδρων) υπηρχε σε ολους τους Ολυμπιακούς Αγώνες, μιας και το βαδην γυναικων εγινε Ολυμπιακο αθλημα μολις το 1992.
Για την Ελλάδα η Αθανασία Τσουμελέκα ήταν χρυσή Ολυμπιονίκης στην Αθήνα το 2004, ενώ ιδιαίτερα η Κίνα και η Ρωσία έχουν δώσει μεγάλη σημασία στο βάδην.
Στο επίσημο πρόγραμμμα στις μεγάλες διοργανώσεις Α/Γ είχαμε τα 20χλμ βάδην καθώς και τα 50χλμ βάδην – αρχικά για άνδρες.
Στις γυναίκες αρχικά από το 1986 (στο ευρωπαϊκό) μπήκαν τα 10χλμ βάδην (στο παγκόσμιο της Αθήνας το 1997 έγιναν 10.000μ. εντός Σταδίου) κι από το 1999 στη θέση τους τα 20χλμ βάδην.
Το 2016 σταδιακά ξεκίνησε να γίνεται το αγώνισμα των 50χλμ και για τις γυναίκες, αφού από την πλευρά μιας Αμερικανίδας αθλήτριας, της Erin Taylor-Talcott, είχε προχωρήσει νομική διαδικασία για ίση μεταχείριση γυναικών με συμμετοχή τους στο αγώνισμα.
Εντάχθηκε στο παγκόσμιο πρωτάθλημα, αλλά όχι στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Αρκετές συζητήσεις έγιναν να τροποποιηθούν οι αποστάσεις σε 10χλμ και 30χλμ, τελικά από το 2022 τα 50χλμ μετατράπηκαν σε 35χλμ στις μεγάλες διοργανώσεις.
Εξετάζεται το ενδεχόμενο να εισαχθεί σύστημα αναγνώρισης για απώλεια επαφής με το έδαφος.
