Υπάρχουν πάρα πολλές περιπτώσεις με “απάτες” σε δρόμους μεγάλων αποστάσεων, ειδικά Μαραθωνίους, που συνήθως διαπιστώνονται άμεσα ή έμμεσα μέσω των συστημάτων χρονομέτρησης. Άλλοι μπαίνουν σε κάποιο σημείο της κούρσας, άλλοι διανύουν ενδιάμεσο μέρος της με …μετρό ή άλλο μέσο, άλλοι ξαναμπαίνουν μετά τη “σκούπα”.
Σε άλλες περιπτώσεις γίνονται …σκυταλοδρομίες ή απλά κάποιος καλύτερος δρομέας τρέχει στη θέση ή και με το τσιπάκι άλλου – συχνά και με πληρωμή και ακόμα και με αγγελίες, ενώ σε πιο extreme περιπτώσεις έχουν γίνει και πλαστογραφίες αριθμών/ονομάτων. Στις πιο οργανωμένες περιπτώσεις ο σκοπός συνήθως είναι η θέση-bonus ή και η ελπίδα για χορηγία, το …ρεκόρ, ή το όριο για κάποιον μεγαλύτερο Μαραθώνιο – σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και να πουληθεί αυτή η επικείμενη συμμετοχή/bib.
Συνήθως, άλλοι προδίδονται από τον ιδρώτα ή τον ρουχισμό τους, άλλοι από κάποια ανύπαρκτα ή σε ρυθμούς …παγκοσμίων ρεκόρ περάσματά τους.
Όσο για την τελική ευθεία, πολλές είναι οι περιπτώσεις που κάποιοι απλά εμφανίζονται σε αυτό το τμήμα -που συγκεντρώνει και τον περισσότερο κόσμο και προβολή- για να πάρουν το μετάλλιο τερματισμού ή για το θεαθήναι, για τη φωτογραφία και τα social media, για διαφημιστικούς λόγους -φορώντας ή κρατώντας κάτι σχετικό, με πολύ χαρακτηριστική την περίπτωση στο Βερολίνο το 2013 όταν κάποιος με μπλουζάκι που διαφήμιζε …ερωτικό site τερμάτισε πριν τον Kipsang που τερμάτιζε σε 2.03.23 και παγκόσμιο ρεκόρ τότε.
Ολυμπιακού επιπέδου
Μόνο και από τους Ολυμπιακούς Αγώνες υπάρχει ιστορία στο φαινόμενο.
Ακόμα και η νίκη του Σπύρου Λούη το 1896 έχει αμφισβητηθεί ιδιαίτερα άλλωστε: Δεύτερος αγώνας σε μικρό χρονικό διάστημα (δεν είχε λάβει μέρος στον Α’ Πανελλήνιο πρόκρισης) με μεγάλη διαφορά στην επίδοση, με τους άλλους αθλητές να μην αναγνωρίζουν ότι τους προσπέρασε και με τον πρώην διοικητή του (ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος) υπεύθυνο για το έφιππο επιτελείο της διαδρομής. Υπάρχει μάλιστα βιβλίο του Ντόναλντ-Γεωργιου Μακφαίηλ με τίτλο: “Ο Χαρίλαος Βασιλάκος και η αμφιλεγόμενη πρωτιά του Σπύρου Λούη”
Τρίτος ήταν ο Σπυρίδων Μπελώκας που όμως ακυρώθηκε κατόπιν καταγγελίας ότι διένυσε μέρος της απόστασης σε κάρο!
Το 1904 o Αμερικανός Fred Lorz που εγκατέλειψε στο 16ο χλμ, ανέβηκε σε ένα φορτηγό, κατέβηκε λίγο πριν το στάδιο και μπήκε πανηγυρίζοντας κι έβγαλε και φωτογραφία με την κόρη του Ρουζβελτ. Πιο μετα μπηκε ο πραγματικός νικητης Hicks, κι αποκαλύθηκε η απάτη του Lorz, ο οποίος και τιμωρήθηκε με ισόβιο αποκλεισμό.
Πήγαν για τη διάκριση
Από τις χαρακτηριστικές σύγχρονες περιπτώσεις, τo 1980 η Rosie Ruiz κέρδισε τον Μαραθώνιο στη Βοστώνη με 2:31.56 τρέχοντας τελικά… από το 39ο χλμ. Μετά από 8 ημέρες αποκαλύφθηκε η απάτη, κατόπιν πολλών ενδείξεων. Δεν φαινόταν σε καμια φωτογραφία, δεν θυμόταν καταστάσεις, δεν την θυμόταν κανείς, δεν θυμόταν περάσματα, δεν φάνηκε πολύ ιδρωμένη. Και το επισφράγισμα: έκανε stress test και είχε 76 παλμούς σε ηρεμία! Επίσης διακριβώθηκε ότι και ο προηγούμενος μαραθώνιός της στη Νέα Υόρκη σε 2:56.29 ήταν απάτη -είχε καλύψει μέρος της απόστασης με μετρό ενώ μετά πήγε στις Αʼ βοήθειες.
Η πιο εντυπωσιακή περίπτωση όμως είναι της Kerstin Metzler-Mennenga από το Λιχτενστάιν, μιας αθλήτριας, που είχε το 2005 επίδοση 1:25.29 στο παγκόσμιο ημιμαραθωνίου (ενώ το 2006 φέρεται πως είχε διανύσει ημιμαραθώνιο στο Μόναχο τρέχοντας …όπισθεν, σε 2:15.38)
Το 2007, η 26χρονη τότε Metzler είχε φτάσει να αγωνιστεί και στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Osaka στον Μαραθώνιο όπου ήταν 53η με 3:11:45. Την πρόκριση την εξασφάλισε στον Μαραθώνιο του Αμβούργου με επίδοση 2:52:14 αλλά με απάτη όπως αποδείχθηκε. (Όπως προηγουμένως και στην Φρανκφούρτη όπου είχε ..αποτύχει με 3:15 ενώ το όριο ήταν τα 2:53)
Αυτό αποκαλύφθηκε έναν μήνα αργότερα, μετά τον Μαραθώνιο στο Βερολίνο όπου εμφανίστηκε να έχει κάνει 2:42.21! Η επίδοση της έδινε πρόκριση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008, δήλωσε μάλιστα μετά ότι ήξερε πριν τον αγώνα ότι ήταν σε πολύ καλή κατάσταση!
Ο δρομέας Christian Neumann που τερμάτισε σε αυτόν το χρόνο διαπίστωσε ένα άλλο όνομα με ίδια ακριβώς περάσματα και τερματισμό, που δεν είχε φυσικά αντιληφθεί κατά τη διάρκεια και σιγά-σιγά αποκαλύφθηκε το σκηνικό.
Τι γινόταν όμως; Η φυσιοθεραπεύτρια στο επάγγελμα, έδινε το τσιπ της καμουφλαρισμένο σε άλλον δρομέα τέτοιου επιπέδου – που έβρισκε σε αγγελιες και φόρουμ δίνοντας ψευδές όνομα Stefanie Mertens και αναζητωντας καποιον με κατάλληλη επίδοση /στόχο (γύρω στο 2:48 στην προκειμένη για να κάνει το όριο) προφασιζόμενη πτυχιακή (Master) έρευνα και εργασία.
Αργότερα το παραλάμβανε και έδινε και αμοιβή από 100 μέχρι και 2000 για …τα στοιχεία της εργασίας της, ενώ οι απαιτήσεις της ήταν συνεχώς αυξανόμενες ως προς την επίδοση και είχαν γίνει και σχετικά σχόλια σε φόρουμ, χωρίς βέβαια να φανταστεί κανείς τι γινόταν. Στο Βερολίνο μάλιστα φέρεται να έτρεξε και η ίδια με ψεύτικο όνομα σε 2:57.
Στον ίδιο Μαραθώνιο, το 2007, ο Μεξικανός πολιτικός και υποψήφιος πρόεδρος με 22% μάλιστα την προηγούμενη χρονιά, ο 55 ετών τότε Roberto Madrazo, έκοψε δρόμο από το 20ο στο 35ο χιλιόμετρο (καλύπτοντας 15χλμ σε …21 λεπτά) και τερμάτισε σε 2:40.57 πρώτος στην ηλικιακή του κατηγορία -μετά βέβαια έγινε αντιληπτό στα περάσματά του από το τσιπ, ενώ υποψία κίνησε και η όχι συνήθης για την επίδοση περιβολή του, με κόκκινο μακρύ τζάκετ, καπέλο και μακριά φόρμα.
Σε μια πιο απλή περίπτωση, η δρομέας και δημοφιλής blogger Gia Alvarez είχε δώσει το bib της σε φίλο της ώστε να πετύχει χρόνο το 2015 (οπότε ήταν έγκυος) για να αγωνιστεί η ίδια το 2016 στον Μαραθώνιο της Βοστώνης, καθώς έκανε σχετική αίτηση με την επίδοση αυτή -και πλέον δεν γίνεται δεκτή από τους διοργανωτές, ενώ το θέμα πήρε βέβαια αρκετή έκταση.
Από τις πλέον ξεχωριστές περιπτώσεις ήταν πέρυσι στο Μαραθώνιο του Ναιρόμπι ενας 28χρονος, ο Julius Njogu που μάλλον άνετος τερματίσε στη 2η θέση όμως συνελήφθη από την αστυνομία αφού διαπιστώθηκε ότι είχε κρυφτεί μέσα στο πλήθος και έτρεξε μόνο στην τελική ευθεία πριν τον τερματισμό.
Εν Ελλάδι
Και για να επανέλθουμε στα “δικά μας”..:
Ο δημοσιογράφος της εφημερίδας “Καθημερινή” Γιάννης Παπαδόπουλος, που είναι και ο ίδιος αθλητής και μαραθωνοδρόμος πολύ καλού επιπέδου, σε άρθρο του στην ηλεκτρονική σελίδα της “Καθημερινής” αλλά και στην έντυπη έκδοσή της, προσπάθησε να ξεσκεπάσει δρομείς που αποδεδειγμένα “έκλεψαν” στον 34ο Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας.
Όπως αναφέρει το runnermagazine.gr, μετά από έρευνα που έκανε σε συνεργασία με τον Νίκο Πολιά, υπεύθυνο της ηλεκτρονικής χρονομέτρησης του αγώνα αλλά και με τον Γιώργο Δούση, υπεύθυνο διαδρομής του Αυθεντικού Μαραθωνίου, εντόπισε περίπου 70 περιπτώσεις δρομέων, οι οποίοι, είτε δεν ξεκίνησαν τον αγώνα από την αφετηρία αλλά από κάποιο άλλο σημείο, είτε για κάποιο κομμάτι του αγώνα βγήκαν εκτός διαδρομής και στη συνέχεια ξαναμπήκαν αρκετά χιλιόμετρα μπροστά.
Ενδεικτικά όπως αναφέρει το άρθρο, ερασιτέχνης δρομέας, γιατρός στο επάγγελμα, έχει καταγραφεί σε όλα τα σημεία ελέγχου με τελικό χρόνο κάτω από 3 ώρες και 30 λεπτά. Ο ρυθμός του όμως σε διαφορετικά κομμάτια της διαδρομής δεν είναι φυσιολογικός. Τρέχει τα πρώτα και πιο βατά 15 χιλιόμετρα του αγώνα σε 1 ώρα και 20 λεπτά, ενώ διανύει τα επόμενα, ανηφορικά 20 χιλιόμετρα σε 1 ώρα και 18 λεπτά
Φυσικά, οι δρομείς αυτοί έχουν ακυρωθεί από τον αγώνα κι έχουν αφαιρεθεί από τα αποτελέσματα, τη στιγμή που οι περιπτώσεις των ακυρώσεων για διάφορους λόγους έχουν φτάσει τις 140 σε όλα τα αγωνίσματα.
Δείτε όλο το άρθρο του Γιάννη Παπαδόπουλου “Έτρεξαν, τερμάτισαν, χωρίς να ιδρώσουν” στην ιστοσελίδα της Καθημερινής:
www.kathimerini.gr/885435/article/epikairothta/ellada/etre3an-termatisan-xwris-na-idrwsoyn
Το μεγαλείο της ηλιθιότητας αποτελούν οι περιπτώσεις (ελληνικές ή ξένες) όσων κλέβουν με τέτοιους τρόπους σε αγώνες μαζικής συμμετοχής, περισσότερο ή λιγότερο σημαντικούς και διάσημους. Φυσικά το μόνο “έπαθλο” που θα άξιζε να τους …δοθεί ως αναμνηστικό είναι ένας τενεκές ξεγάνωτος, αλλά δεν περιλμαβάνεται ακόμη στις παραγγελίες των μεταλλίων από τους διοργανωτές του ΑΜΑ!
Δυστυχώς μέσα στις χιλιάδες ανθρώπων που μετέχουν υάρχουν και μικρόνοες και ψυχικά διαταραγμένοι, που δεν μπορούν να ανιχνευθούν προκαταβολικά με …τσιπάκια. Ευτυχώς σταδιακά αποκαλύπτονται οι περισσότεροι από τους δήθεν “έξυπνους ή πονηρούς αθλητικούς απατεώνες”! Προτείνω (αφού ο ΣΕΓΑΣ πάρει και τις κατάλληλες νομικές συμβουλές) όχι μόνο να μην δέχεται μελλοντικά τη συμμετοχή τους σε αγώνες που διοργανώνει να δημοσιεύει σταθερά στην ιστοσελίδα του ΑΜΑ τον κατάλογο των δραστών οποιασδήποτε εξαπάτησης! Τότε ίσως περιοριστεί το κακό και τότε θα αντιληφθούν όσοι καταφεύγουν σε τέτοιες μεθόδους πόσο γελοίοι θα αποδεικνύονται ακόμη και στον μικρόκοσμό τους… Γιατί η διαγραφή τους απ’ τα αποτελέσματα δεν γίνεται φυσικά αντιληπτή από κανέναν που δεν γνωρίζει ότι “αγωνίσθηκαν” και έτσι η κατακραυγή δεν τους ακολουθεί… Ενώ με τον τρόπο που προτείνω (θεωρώ απόλυτα νόμιμο, αφού επιτρέπεται να δημοσιεύονται τα ονόματα των παραβατών των κανόνων ντόπινγκ) πιστεύω ότι θα μπει φρένο… Έστω κι αν γίνεται παραδεκτός ο αφορισμός ότι η βλακεία είναι ανίκητη!