Στις 11/1/1897 κατόπιν ενεργειών του “Πανελληνίου” έγινε η πρώτη συγκέντρωση με σκοπό την ίδρυση συνδέσμου (Ομοσπονδίας) και την ψήφιση καταστατικού στο γυμναστήριο του ΠΓΣ όπου ήταν παρόντες και διαπιστεύτηκαν 28 σύλλογοι κι έτσι τις επόμενες ημέρες αποφασίστηκε η ίδρυση του ΣΕΓΑΣ και το καταστατικό του.
Στις 27/2/1897 δημοσιευτηκε η αποφαση στην εφημεριδα της Κυβερνησης.
Ακολουθεί ένα μικρό ιστορικό του ΣΕΓΑΣ:
Πρωταρχικό ρόλο στον αθλητισμό τόσο της πατρίδας μας αλλά και στον Παγκόσμιο, έπαιξε ο ΣΕΓΑΣ, αφού ήταν η πρώτη Ομοσπονδία που ιδρύθηκε και καλλιέργησε, από την ίδρυσή του και για πολλές δεκαετίες, όλα τα αθλήματα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλλευ, κολύμβηση, τέννις, ξιφασκία, ποδηλασία, γυμναστική, πάλη, πυγμαχία, ιππασία, σκοποβολή, τζούντο κ.α) που στη συνέχεια έγιναν ανεξάρτητες ομοσπονδίες.
Ήταν αυτός που οργάνωσε τον αθλητισμό και είχε την τύχη να ενταχθούν στις τάξεις του οραματιστές και άνθρωποι του πνεύματος, που δημιούργησαν ένα αθλητικό κίνημα μεταδίδοντας τα Ολυμπιακά Ιδεώδη και τον Πολιτισμό της Ελλάδας στην υφήλιο, συμβάλλοντας έτσι τα μέγιστα στην Παγκοσμιότητα του αθλητισμού, στην ειρήνη και τον πολιτισμό.
Η ίδρυση της Ομοσπονδίας ήρθε σαν συνέχεια και ανάγκη για την καλύτερη οργάνωση του αθλητισμού μας που ποτέ δεν έπαψε να υπάρχει και συνέχιζε μέσα στους αιώνες να συγκινεί το λαό μας. Με την ανακήρυξη της Ελληνικής ανεξαρτησίας γίνονται προσπάθειες για την συστηματική διδασκαλία και εξάσκηση των μαθητών στα σχολεία.
Πριν τους Α’ σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, ήδη είχαν γίνει 4 οι λεγόμενες ΖΑΠΠΕΙΕΣ Ολυμπιάδες. Μέσα από αυτές φάνηκαν οι πρώτοι προβληματισμοί για την πιο οργανωμένη προετοιμασία των αθλητών αλλά και των αγώνων. Η αναβίωση, η ανάθεση και η επιτυχημένη τέλεση στην Αθήνα των Α’ Ολυμπιακών Αγώνων είχαν σαν αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι να θέλουν να γυμνάζονται, να γίνονται όλο και περισσότεροι τοπικοί αγώνες σε διάφορα μέρη της χώρας, με αποτέλεσμα να ιδρυθούν νέοι σύλλογοι (37 εκείνη την εποχή) για να καλύψουν τις ανάγκες. Να σημειωθεί ότι ο Όμιλος Ερετών (κωπηλατικός σύλλογος) ήταν -με ίδρυση τις 15/6/1885- ο αρχαιότερος σύλλογος.
Αποτέλεσμα των προβληματισμών που προέκυψαν είναι και η πρώτη κίνηση για ίδρυση ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ αθλητικών σωματείων στην Πάτρα στις 20 Φεβρουαρίου 1895. Ο “Παναχαΐκός Γ.Σ.” κάλεσε σε σύσκεψη τους αντιπροσώπους της “Γ.Ε. Πάτρας”, του “Πανελληνίου Γ.Σ.”, του “Εθνικού Γ.Σ.” και του “Παναιτωλικού” για να συζητήσουν την τέλεση προκριματικών αγώνων για την Α’ Ολυμπιάδα της Αθήνας που θα ήταν πιο αντιπροσωπευτικοί και σε ευρεία κλίμακα.
Στη σύσκεψη αυτή οι 5 υπέγραψαν πρακτικό που δήλωνε την συμφωνία τους για τη σύσταση ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ όλων των Ελληνικών συλλόγων με σκοπό τη καλύτερη επικοινωνία και συνεννόηση μεταξύ τους. Μετά την πρώτη αυτή έγγραφη διατύπωση των συλλόγων (20/2/1895) για ίδρυση ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ, σε διάφορες αθλητικές εκδηλώσεις γινόταν λόγος για το θέμα αλλά κανείς δεν αναλάμβανε την πρωτοβουλία για τον συντονισμό και την υλοποίηση της ιδέας.
Στο στίβο, στις 9 και 10 Μαρτίου 1896 στο Παναθηναϊκό Στάδιο της Αθήνας, διεξήχθησαν οι Α΄ Πανελλήνιοι Δοκιμαστικοί Αγώνες, όπως αποκλήθηκαν, οι οποίοι απετέλεσαν το κριτήριο για την επιλογή των Ελλήνων αθλητών που θα μετείχαν στην Α΄ Ολυμπιάδα του 1896. Έλαβαν μέρος 45 αθλητές από έξι αθλητικά σωματεία, καθώς και ανεξάρτητοι. Προέρχονταν από την Αθήνα, την Πάτρα, την Κύπρο και την Ανατολική Ρωμυλία. Σύμφωνα με την προκήρυξη, θα προκρίνονταν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες οι δύο πρώτοι από κάθε αγώνισμα, εκτός από τα 1500μ και τη δισκοβολία που θα προκρίνονταν οι τρεις πρώτοι αθλητές και το μαραθώνιο από τον οποίο θα προκρίνονταν έξι αθλητές.
Το πρωτάθλημα αυτό διοργανώθηκε από την “Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων” και θεωρείται το “Α΄ Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Στίβου”, παρά το ότι ο ΣΕΓΑΣ (που ιδρύθηκε το 1897) ξεκίνησε να διοργανώνει πανελλήνιο πρωτάθλημα το 1901. Διεξήχθησαν 12 αγωνίσματα και οι επιδόσεις που σημειώθηκαν στους αγώνες αυτούς έχουν καταγραφεί ως τα πρώτα πανελλήνια ρεκόρ στα αντίστοιχα αγωνίσματα. Τους αγώνες παρακολούθησαν 15.000 περίπου θεατές και το εισιτήριο κόστιζε 1 δραχμή.
Πρωταθλητής σύλλογος αναδείχθηκε ο Αθλητικός Όμιλος Αθηνών, ο οποίος είχε ιδρυθεί λίγους μήνες ενωρίτερα και λίγα χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες διαλύθηκε.
Στη Πάτρα και πάλι με την ευκαιρία των “Παναχαΐκών” αγώνων που οργάνωσε ο ομώνυμος σύλλογος της πόλης στις 19-20-21 Μαίου 1896 και οι οποίοι σημείωσαν μεγάλη επιτυχία, τέθηκε και πάλι το θέμα για την ίδρυση της Ομοσπονδίας. Σε αυτή τη συνάντηση παρόντες ήταν πολλοί εκπρόσωποι συλλόγων και μεταξύ τους ο Πρόεδρος του “Πανελληνίου Γ.Σ.” Σπύρος Λάμπρου και ο Γενικός Γραμματέας Σπύρος Αντωνόπουλος οι οποίοι εξουσιοδοτήθηκαν να υλοποιήσουν τη θέληση των συλλόγων.
Ο “Πανελλήνιος” εργάστηκε με ζήλο και στις 25 Οκτωβρίου 1896 έστειλε σε όλους τους συλλόγους της εποχής (52) εγκύκλιο που τους καλούσε σε συνέδριο στις 11-15 και 17 Ιανουαρίου 1897 με θέμα την ΙΔΡΥΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ, τη ψήφιση καταστατικού και εκλογές.
Οι απαντήσεις που έφταναν στην πρόσκληση του “Πανελληνίου” ήταν θετικές. Πραγματικά στις 11 Ιανουαρίου 1897 ημέρα Σάββατο και ώρα 14:00 στην πρώτη συγκέντρωση στο γυμναστήριο του “Πανελληνίου Γ.Σ.” ήταν παρόντες και διαπιστεύτηκαν 28 σύλλογοι:
Πανελλήνιος Γ.Σ.
Εθνικός Γ.Σ.
Γ.Σ. Κέρκυρας
Γ.Σ. Φιλοπροόδων Τρίπολης
Στράτων Αιγίου
Γ.Σ. Τήνου
Σύλλογος Πεζοπόρων Πειραιώς
Αβέρωφ Ναυπλίου
Παναχαϊκός Πατρών
Παγκύπρια Λευκωσίας
Σκουφάς Άρτας
Πειραϊκός Σύνδεσμος
Σύλλογος Γυμνάσιον Σμύρνης
Γ.Σ. Αμαρουσίου
Λοκρικός Αταλάντης
Γλαύκος Χαλκίδας
Γ.Σ. Στυλίδας
Γ.Σ. Λαμίας
Γ.Σ. Βόλου
Μεσσηνιακός Καλαμάτας
Άρατος Κιάτου
Ηρακλής Αγρινίου
Ναυπακτιακός Ναυπάκτου
Ολύμπια Λεμεσού
Ολυμπία Αδριτσάνας
Φιλοξένεια Ζακύνθου
Φωκιανός (Κουκουβάουνες)
Γ.Σ. Κύμης
Από την άλλη μέρα Κυριακή 12 και μέχρι στις 15 Ιανουαρίου 1897 συνήλθε επίσημα το συνέδριο στην αίθουσα του φιλολογικού συλλόγου “Παρνασσός” και αποφασίστηκε η ίδρυση του ΣΕΓΑΣ και το καταστατικό του. Η απόφαση δημοσιεύθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 1897 στην εφημερίδα της Κυβέρνησης.
Στον ένα -και πλεον- αιώνα ζωής του, ο ΣΕΓΑΣ πρωτοστάτησε και πρόσφερε το οργανωτικό και αγωνιστικό εκείνο πλαίσιο που χρειαζόταν ο ελληνικός αθλητισμός για να αναπτυχθεί και να δώσει ευκαιρίες στους νέους και στις νέες που με την σειρά τους δόξασαν την Ελλάδα.
Το B΄ Πανελλήνιο πρωτάθλημα στίβου του 1901 ήταν στην ουσία το πρώτο επίσημο πρωτάθλημα στίβου και δεύτερο μετά από αυτό του 1896. Οι αγώνες έγιναν στο Παναθηναϊκό στάδιο από τις 4 έως τις 7 Απριλίου 1901 και διοργανώθηκαν από τον ΣΕΓΑΣ. Πολυνίκεις σύλλογοι αναδείχθηκαν ο Πανελλήνιος Γ.Σ. και ο Εθνικός Γ.Σ. με 7 πρώτες νίκες ο καθένας και έτσι το τρόπαιο του πρωταθλητή, ένα αντίγραφο της “Νίκης του Παιωνίου”, απονεμήθηκε και στους δύο συλλόγους. Από τα αξιοσημείωτα της διοργάνωσης υπήρξε η συμμετοχή Κυπρίων αθλητών που ο τύπος της εποχής υποδέχτηκε με πρωτοσέλιδα. Οι Κύπριοι αθλητές ήλθαν με το ατμόπλοιο “Σοφία” και κατέφθασαν την 3η Απριλίου στην πρωτεύουσα. Τους υποδέχτηκαν πολιτικοί αλλά και πλήθος κόσμου με κεντρικό σύνθημα την “ένωση”.
Οι σύλλογοι παρέλασαν στο στάδιο με την εξής σειρά:
-Πανελλήνιος Γ.Σ. με 36 αθλητές και στολές λευκές και κυανές.
-Παναχαϊκός Γ.Σ. με 7 αθλητές και κόκκινες στολές.
-Εθνικός Γ.Σ. με 40 αθλητές και στολή λευκή και μέλαινα.
-Γ.Ε. Πατρών με 5 αθλητές και στολή μέλαινα και πράσινη.
-Γ.Σ. Κύμης με 1 αθλητή και στολή κυανή, κίτρινη και λευκή.
-Γ.Σ. “Τα Παγκύπρια” με 6 αθλητές και στολή κυανή και κίτρινη
-Γ.Σ. Βόλου με 3 αθλητές και λευκή στολή.
-Γ.Σ. Αμαρουσίου με 10 αθλητές και κίτρινη στολή.
-Γ.Σ. “Ηρώδης ο Αττικός” Κηφισιάς με 7 αθλητές και κυανή στολή.
-Γ.Σ. Ολύμπια Λεμεσού με 6 αθλητές και στολή ερυθρά και μέλαινα.
-Γ.Σ. Ζήνων Λάρνακας με 2 αθλητές και πορτοκαλί στολή.
-ΑΣ Βουρβούρων με 3 αθλητές και στολή χρώματος τεφρού.
Την πρώτη μέρα έγιναν κατά σειρά τα αγωνίσματα: προκριματικά των 100 μέτρων που έγιναν σε δύο σειρές, ομίλους τότε, Δίζυγον καθ’ ομάδα, Άρσις βαρών δι’ αμφοτέρων των χειρών, Άλμα απλούν, Λιθοβολία, Άλμα είς ύψος, ενώ αναβλήθηκε λόγω του προχωρημένου της ώρας το αγώνισμα των κρίκων.
Την δεύτερη μέρα των αγώνων, 6 Απριλίου, άνοιξε τις πόρτες της στο Ζάππειο μέγαρο η Έκθεση που ήταν μέρος των αγώνων. Την ίδια μέρα, το απόγευμα, έγιναν τα αγωνίσματα, μερικά υπό βροχή: Δρόμος 110 μέτρων μετ’ εμποδίων, Μονόζυγο κατ’ άνδρα, Άλμα επί κοντώ, Δισκοβολία, Αναρρίχηση επί κάλω, 100 μέτρα, 800 μέτρα, Άρσις Βαρών, Άλμα είς τριπλούν και Βάδην 1000 μέτρα. Πολλές διαμαρτυρίες υπήρξαν από την ΓΕ Πατρών για την αντιμετώπιση εκ μέρους της επιτροπής, η οποία, όπως πίστευαν, τους αδίκησε. Μάλιστα, οι δύο σύλλογοι της Πάτρας, Παναχαϊκός και ΓΕΠ, αποφάσισαν να συμμετάσχουν στα υπόλοιπα αγωνίσματα αλλά να μην δεχτούν τα μετάλλια τα οποία θα κατακτούσαν οι αθλητές τους.
Την τρίτη μέρα των αγώνων, 7 Απριλίου, που ήταν και η τελευταία, με λίγο κόσμο έγιναν τα αγωνίσματα: 400 μέτρα, κρίκοι, ασκήσεις στο δίζυγο, Σφαιροβολία, Πάλη, 1.500 μέτρα. Το πρόγραμμα περιελάμβανε μετά το τέλος των αγωνισμάτων ασκήσεις από το Διδασκαλείο Αθηνών.
Μετά από διακοπή δύο ετών, το 1904 διεξήχθη το Γ΄ Πανελλήνιο πρωτάθλημα στίβου ανδρών, το δεύτερο με διοργανωτή τον ΣΕΓΑΣ, στο Παναθηναϊκό Στάδιο της Αθήνας από 6 ως 9 Μαΐου. Τα δύο προηγούμενα χρόνια η οξεία αντιπαράθεση ανάμεσα στον Εθνικό Γ.Σ. και στον Πανελλήνιο είχε οδηγήσει στη διάσπαση του ΣΕΓΑΣ (τότε ΣΕΑΓΣ) και στη ματαίωση των πρωταθλημάτων.
Πρωταθλητής σύλλογος θεωρείτο ο πολυνίκης, αφού η βαθμολογία εφαρμόστηκε πολύ αργότερα, από το 1930. Το έπαθλο για τον πολυνίκη σύλλογο ήταν ένα αντίγραφο του αρχαίου αγάλματος “Νίκη του Παιωνίου”, που αποτελεί το έμβλημα του ΣΕΓΑΣ. Τα έπαθλα για τους αθλητές ήταν ασημένιο μετάλλιο για τον πρώτο και χάλκινο για τον δεύτερο, ενώ δεν βραβευόταν ο τρίτος, μια πρακτική που υπήρχε από τους Α΄ Ολυμπιακούς Αγώνες.
Μετείχαν 8 σύλλογοι: τρεις από την Αθήνα (Πανελλήνιος, Εθνικός, Ακαδημαϊκό Γυμναστήριο), δύο από τη Σμύρνη (Πανιώνιος και Απόλλων), από τον Πειραιά ο Πειραϊκός Σύνδεσμος, από την Πάτρα η Γυμναστική Εταιρεία και από τη Λάρισα ο Μουσικός Γυμναστικός Σύλλογος. Τους αγώνες παρακολούθησε πλήθος κόσμου, παρουσία του Βασιλιά Γεωργίου Α΄ και της βασιλικής οικογένειας, του μητροπολίτη Αθηνών, του πρωθυπουργού και πολλών υπουργών της κυβέρνησης. Διεξήχθησαν 14 αγωνίσματα στίβου και άλλα 9 άλλων αθλημάτων.
Το πρωτάθλημα του ανωμάλου δρόμου ανδρών ξεκίνησε το 1907 στην Ελλάδα με την ονομασία “Δρόμος μετ’ εμποδίων 8 χιλιομέτρων”, στο γεμάτο Παναθηναικό Στάδιο, στα πλαίσια των πανηγυρικών Αθλητικών αγώνων προς τιμήν του βασιλιά της Ιταλίας που πραγματοποιούσε την πρώτη επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα και συμμετείχαν μόνο αθλητές από τρεις ομάδες της Αθήνας (Πανελλήνιος, Εθνικός Γ.Σ . και Πειραϊκός). Η διαδρομή είχε αφετηρία και τερματισμό το Στάδιο, και περνούσε απο Παγκράτι, Υμηττό.
Ο ΣΕΓΑΣ διοργάνωνε και τα πρωταθλήματα μπάσκετ μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970 και είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρωτάθλημα του 1927 που θεωρείται πανελλήνιο συμμετείχαν μόνο ομάδες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα στη συνέχεια υπήρχαν αρκετά πανελλήνια πρωταθλήματα στα οποία συμμετείχαν μόνο ομάδες των Αθηνών.
Επιπλέον και τα πρωταθλήματα του βόλεϊ τα διοργάνωνε ο ΣΕΓΑΣ , ενώ στην πρώτη διοργάνωση του 1928 συμμετείχαν 11 ομάδες της Αθήνας και 2 της Θεσσαλονίκης.
Ήταν ο ΣΕΓΑΣ που καθιέρωσε την πρώτη συνάντηση μεταξύ εθνικών ομάδων το 1928 με τους Βαλκανικούς αγώνες. Ήταν ο ΣΕΓΑΣ που το 1934 προκηρύσσει τους 1ους Μεσογειακούς αγώνες (οι οποίοι δεν διεξήχθησαν) και το 1935 βραβεύεται από την ΔΟΕ με το Ολυμπιακό Κύπελλο, για τις υπηρεσίες που προσφέρει στον αθλητισμό, στη διάδοση της Ολυμπιακής ιδέας, για τις διοργανώσεις διεθνών και μη αγώνων, τη συμμετοχή του σε αγώνες και ότι ήταν ο ΙΔΡΥΤΗΣ των Βαλκανικών και Μεσογειακών αγώνων. Δεν είναι η μόνη αναγνώριση και βράβευση του ΣΕΓΑΣ για την προσφορά του. Έχει βραβευθεί από Εθνικούς και Διεθνείς Αθλητικούς φορείς (Προέδρους της Δημοκρατίας, Πρωθυπουργούς, Ακαδημία, Δήμους, ΔΟΕ, IAAF κ.λ.π.).
Ανέδειξε Ολυμπιονίκες, Πρωταθλητές Ευρώπης Παγκόσμιους Πρωταθλητές αθλητές που κατέρριψαν παγκόσμια ρεκόρ και πολλούς άλλους που πρωταγωνίστησαν και πρωταγωνιστούν σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Με την πολύχρονη εμπειρία του, διεκδίκησε, ανέλαβε και οργάνωσε με απόλυτη επιτυχία αγώνες που είναι σημείο αναφοράς στο αθλητικό στερέωμα: το 6ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα “Αθήνα ’97”, τους Πανευρωπαϊκούς ’69 και ’82, τους Πανευρωπαϊκούς κλειστού ’85, το Παγκόσμιο Ε/Ν ’86, τον Τελικό Γκραν Πρι ’90, τους Μεσογειακούς ’91, το παγκόσμιο σκυταλοδρομιών ’94, το παγκόσμιο κύπελλο μαραθωνίου ’95, το παγκόσμιο κύπελλο 2006, τον τελευταίο τελικό Γκραν Πρι 2009, σειρά Βαλκανικών, Μπρούνο Τζάουλι και άλλων αγώνων και διεθνών meetings, όπως τα Τσικλητήρεια, τα Βαρδινογιάννεια, τα Βενιζέλεια, τα Παπαφλέσσεια, το Gala γυναικών. Φυσικά, ιδιαίτερη θέση έχει και η ετήσια διοργάνωση του Κλασσικού Μαραθωνίου Αθηνών.
Σχεδιάζει, θεσμοθετεί και πρωτοστατεί στο αθλητικό στερέωμα με τα στελέχη του, τους συλλόγους, τους αθλητές και αθλήτριες, τους εργαζόμενους και την Διοίκηση με γνώμονα το παρελθόν και στόχο το μέλλον. Συνεχίζει να προσφέρει και να εμπνέει στον ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ, τον ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ και την ΕΙΡΗΝΗ
(βασισμένο σε ιστοσελίδα ΣΕΓΑΣ και wikipedia)
